Een epilepsiecrisis: hoe reageren?

Voor het eerst iemand een epileptische aanval zien krijgen maakt indruk! Hoe bescherm je het slachtoffer tijdens en na de aanval? Wanneer moet je de hulpdiensten bellen?

 

Wat is epilepsie? 

Een epileptische aanval wordt veroorzaakt door intense elektrische ontladingen in de hersencellen. Er zijn vele mogelijke oorzaken: stress, naweeën van een trauma, beroerte, afkicken van alcohol of drugs of felle, schokkerige lichten. Deze ontladingen kunnen aanleiding geven tot partiële aanvallen, gekenmerkt door abnormale bewegingen van een lidmaat, visuele of auditieve hallucinaties en korte aandachtstoornissen. Vaker wel dan niet wordt een dermate groot deel van de hersenen getroffen dat een volledige epileptische aanval wordt veroorzaakt.


Een epileptische aanval leidt tot bewustzijnsverlies, gevolgd door ongecoördineerde bewegingen van armen en benen. Meestal verliest het slachtoffer urine en bijt hij op zijn tong terwijl hij zijn tanden op elkaar klemt. Daarna stoppen de stuiptrekkingen en de persoon, nog steeds bewusteloos, ademt zwaar.


Na de aanval is het slachtoffer slaperig, uitgeput, soms onrustig en verward. Hij komt binnen 20 tot 30 minuten geleidelijk weer bij zijn positieven, meestal zonder zich te herinneren wat er zojuist gebeurd is. In zeldzame gevallen kunnen de aanvallen zich herhalen.

De patiënt met een langdurige epileptische voorgeschiedenis kan soms aanvoelen dat "de aanval eraan komt", maar vaker wel dan niet komt de aanval onverwacht.

 

Hoe reageren? 

Als eerste reactie de persoon die het bewustzijn verliest vasthouden om letsel te voorkomen. Panikeer niet, blijf kalm, hou nieuwsgierige omstaanders op een afstand.


Tijdens de aanval heb je weinig kans de stuiptrekkingen te doen stoppen. Verwijder alle voorwerpen waar de patiënt zich aan kan stoten en neem, indien nodig, zijn bril af. Probeer de mond niet te openen om er iets in te stoppen, probeer de persoon ook niet te immobiliseren of op zijn zij te leggen. Probeer hem ook niet weer bij bewustzijn te brengen. Dat kan leiden tot letsel.

Hou bij wanneer de crisis begon en wanneer ze eindigde. Als de hulpdiensten erbij worden gehaald is dit voor hen belangrijke informatie.


Net op het einde van de aanval kan je het slachtoffer in de zijdelingse veiligheidspositie plaatsen. Leg de patiënt op zijn zij, zodat er, als hij moet braken, geen braaksel in zijn luchtwegen terecht komt. Maak het ademen gemakkelijker door de kraag en broeksriem los te maken.


Kijk in de papieren van het slachtoffer voor medische instructies en een telefoonnummer van de familie. Als de persoon weer bij bewustzijn komt, stel hem gerust en praat rustig tegen hem. Geef hem geen drank of medicijnen.

 


Wanneer moet je de hulpdiensten bellen? 

Het is niet altijd nodig om de hulpdiensten te bellen. Een patiënt met epilepsie die behandeld wordt, hoeft namelijk niet per se in het ziekenhuis opgenomen te worden als hij zijn behandeling goed volgt. Je zult dit echter meestal niet weten. Daarom is het beter de hulpdiensten te bellen, ook al nemen ze de patiënt niet mee als de aanval voorbij is en de patiënt voldoende bij bewustzijn is.


Als de aanval langer dan 5 minuten duurt, als de patiënt pas langzaam weer bij bewustzijn komt (na 20 minuten) of langer dan een uur verward blijft, als een nieuwe aanval optreedt, als de patiënt overgeeft of als hij of zij gewond is geraakt tijdens de aanval, dan moet je zeker de hulpdiensten bellen .


Als dit een eerste aanval is, raad je de persoon aan contact op te nemen met zijn arts of hem naar het ziekenhuis te brengen.

 

Dokter Frank VAN TRIMPONT

https://www.uza.be/behandeling/epilepsie

https://spreekuurthuis.nl/themas/epilepsie/informatie/eerste_hulp_bij_epilepsie