Tijdens een verkeerscontrole door de politie kan het gebeuren dat je je autopapieren, rijbewijs of identiteitskaart moet laten zien. Soms moet je ook een alcoholtest afleggen. Maar mag de politie het voertuig ook doorzoeken? En zo ja, om welke redenen?
Wanneer en in welke omstandigheden mag een voertuig worden doorzocht door de politie? En hoe gaat dat in zijn werk? In dit artikel nemen we de principes en regels hieromtrent onder de loep.
Het doorzoeken van een voertuig door de politie: de principes
Iedere politieambtenaar mag overgaan tot het doorzoeken van een voertuig. Het voertuig moet zich wel op de openbare weg bevinden of op een plaats die publiek toegankelijk is. Het maakt niet uit of het voertuig zich in het verkeer bevindt of geparkeerd is.
Ieder type voertuig mag in principe worden doorzocht: motor, auto, vrachtwagen, mobilhome, campingcar of caravan.
Nota bene: Wanneer wordt vastgesteld dat het voertuig dat moet worden doorzocht op dat moment ingericht is als permanente verblijfplaats en ook als zodanig in gebruik is wordt het doorzoeken ervan beschouwd als een huiszoeking. In dat geval mag het doorzoeken – behalve in geval van heterdaad – enkel gebeuren op vraag van of met toestemming van de betrokken persoon, of na voorlegging van een huiszoekingsbevel.
In welke gevallen mag een voertuig worden doorzocht?
Het doorzoeken is toegelaten wanneer de bestuurder van het voertuig weigert te laten controleren of zijn voertuig in overeenstemming is met de wet.
Politieambtenaren mogen een voertuig ook doorzoeken wanneer zij – op grond van het gedrag van de inzittenden, concrete aanwijzingen of de omstandigheden van tijd en plaats – ernstige redenen hebben om aan te nemen dat het voertuig zou kunnen dienen, heeft gediend of op dat moment dient voor:
- het begaan van een misdrijf;
- het vervoeren of verbergen van gezochte personen of personen die zich aan een identiteitscontrole willen onttrekken;
- het vervoeren of verbergen van bewijsstukken die wijzen op een misdrijf, of van voorwerpen die een gevaar vormen voor de openbare veiligheid.
In geval van ernstig of dreigend gevaar bij rampen, zware ongevallen of ander onheil, of wanneer het leven of de fysieke integriteit van personen wordt bedreigd is het doorzoeken van een voertuig eveneens gerechtvaardigd. Dit heeft dan als doel personen die in gevaar zijn op te sporen en te redden, de oorzaak van het gevaar of de dreiging te achterhalen en hier indien mogelijk een einde aan te maken.
Hoe gaat het doorzoeken van een voertuig in zijn werk?
Het doorzoeken van een voertuig moet grondig gebeuren. Dat betekent dat de diverse ruimtes en alle opbergplaatsen van het voertuig kunnen worden doorzocht, net als de vervoerde goederen, de passagiers en hun bagage.
In sommige gevallen kunnen drugshonden worden ingezet of andere technieken worden gebruikt.
Het doorzoeken van een voertuig mag niet langer duren dan strikt noodzakelijk is en moet dan ook zo snel mogelijk gebeuren. In ieder geval mag een voertuig niet langer dan een uur worden tegengehouden, behalve wanneer er sprake is van een misdrijf. In dat laatste geval mag het voertuig zo lang worden tegengehouden als nodig is voor het onderzoek.
Lees ook:
Wanneer is een identiteitscontrole gerechtvaardigd?
Hoe controleert de politie je identiteit?
In welke gevallen fouilleert een politieambtenaar iemand?
Hoe gebeurt het fouilleren van personen door politieambtenaren?
Christophe ROMBOUX
Hoofdcommissaris, Korpschef politiezone ORNEAU-MEHAIGNE
Referentiewerk: C. Bottamedi, C. Romboux en F. Moreels. Interventiezakboekje 2024. Politiepocket, 804 pagina's. Mechelen, Wolters Kluwer Belgium.