Noodoproep aan de politie vanuit een privéwoning

Als iemand in een privéwoning slachtoffer is van een misdrijf en naar de politie belt, kan de eigenaar van dat gebouw dan weigeren de politie binnen te laten? Als deze persoon geen teken van leven meer geeft, mag de politie dan de deur forceren?

In het vorige artikel hebben we al gezien dat politiebeambten een privégebouw of privéterrein mogen betreden in geval van (dreigend) gevaar. Nu nemen we een van de bekendste redenen voor een huiszoeking onder de loep: de noodoproep vanuit een niet-openbare plaats.


Wanneer mag de politie een plaats betreden?

Als er een noodoproep komt vanuit een woning of een ander privégebouw is het de politie wettelijk toegestaan naar binnen te gaan. Dat geldt voor elke politiebeambte en op elk uur van de dag of nacht.
Die noodoproep hoeft niet noodzakelijk afkomstig te zijn van de eigenaar van de woning of het gebouw of van de persoon die er het genot van heeft. De oproep kan dus komen van elke persoon die daar op dat moment aanwezig is (bijvoorbeeld: iemand is slachtoffer van de eigenaar van de woning).


Voorwaarden

De politie mag zonder huiszoekingsbevel en zonder toestemming van de bewoner in een privéwoning of -gebouw binnengaan wanneer van daaruit een noodoproep werd gedaan en het gevaar niet anders kan worden afgewend dan door een onmiddellijke interventie van de politiebeambten ter plaatse.
De onmiddellijke toegang door de politiediensten tot een niet-openbare plaats vanwaar een noodoproep kwam moet niet worden voorafgegaan door de identificatie of de toestemming van de persoon die de betreffende plaats daadwerkelijk bewoont of in gebruik heeft. De politie hoeft ook niet eerst te onderzoeken of degene die de oproep heeft gedaan de betreffende plaats daadwerkelijk bewoont of in gebruik heeft.


Wat verstaan we onder "noodoproep vanuit een niet-openbare plaats"?

Het gaat doorgaans om een telefonische oproep naar het noodnummer 112 (Europees noodnummer), 100 (brandweer, ambulance) of 101 (politie), of ook wel rechtstreeks naar een algemeen nummer van een of ander commissariaat of politiebureau.
Een noodoproep kan evenwel ook andere vormen aannemen, zoals een mail, een zichtbare of hoorbare noodkreet (bv. met gebaren of door geroep), een berichtje op een sociaal netwerk of een sms.
In ieder geval moet men redelijkerwijs kunnen aannemen dat de persoon in kwestie daadwerkelijk hulp nodig heeft en zich effectief bevindt op de plaats waar de noodoproep vandaan kwam.
Wanneer een buurman de hulpdiensten belt omdat hij of zij denkt dat een persoon in gevaar is in een woning in de buurt van zijn of haar eigen woning, wordt dit niet beschouwd als een "oproep vanuit het pand". In een dergelijk geval moet de politie ter plaatse gaan om te bepalen of zij redelijkerwijs kan aannemen dat een persoon aanwezig is op de door de buurman aangegeven plaats en hulp nodig heeft.

Zo mogen de politiediensten na een oproep van derden en wanneer het duidelijk om een gevaarlijke situatie lijkt te gaan het privégebouw of -terrein toch betreden, met inachtneming van de wettelijke voorwaarden. Zie hiervoor ook het vorige artikel Mag de politie in geval van gevaar zonder huiszoekingsbevel binnenkomen?

Vergelijkbare situaties

Een aantal situaties is gelijkgesteld aan een noodoproep vanuit een niet-openbare plaats, zoals:
-  een inbraakalarm dat afgaat;
-  sporen van inbraak op een deur of raamkozijn;
-  verdachte bewegingen die de aanwezigheid van inbrekers doen vermoeden;
-  geen reactie en geen teken van leven van de bewoner(s) gedurende een abnormaal lange periode.


Christophe ROMBOUX
Hoofdcommissaris, Korpschef politiezone ORNEAU-MEHAIGNE

Referentiewerk:
C. Bottamedi, C. Romboux en F. Moreels. Interventiezakboekje 2023. Politiepocket, 812 pagina's. Mechelen, Wolters Kluwer Belgium.

Alle artikels over de huiszoeking:
Geen huiszoeking zonder strikte wettelijke verantwoording
Welke plaatsen mogen politiebeambten te allen tijde betreden?
Mag de politie bij gevaar zonder huiszoekingsbevel naar binnen?
Noodoproep vanuit een privéwoning: mag de politie ambtshalve binnengaan?
Heterdaad: mag de politie ambtshalve in een privéwoning binnengaan?
Huiszoeking met toestemming van de bewoner: voorwaarden
Het huiszoekingsbevel: uitvaardiging en uitvoering
Bijzondere onderzoeksmethodes: binnendringing in de privéwoning