Hoe controleert de politie je identiteit?

Ben je verplicht je identiteitskaart aan een politieman te overhandigen bij een identiteitscontrole of volstaat het deze gewoon te tonen? Kan je worden vastgehouden of gefouilleerd? Hoe mag de politie iemands identiteit nagaan?

Hoe moet een controle worden uitgevoerd?
De gecontroleerde persoon moet de identiteitsdocumenten wel degelijk aan de politieman overhandigen. Het volstaat dus niet dat men zijn documenten gewoon even laat zien!
De politie mag die identiteitsdocumenten niet langer inhouden dan de tijd die strikt noodzakelijk is voor het vaststellen van de identiteit. Nadien moeten ze onmiddellijk aan de persoon worden teruggegeven.

Wanneer mag een gecontroleerde persoon worden vastgehouden?
De persoon die een identiteitscontrole ondergaat kan tot 12 uur worden vastgehouden om de politie toe te laten haar identiteit te achterhalen:
• als men weigert zich te identificeren;
• als men zijn identiteit niet kan bewijzen;
• als de identiteit twijfelachtig is (meer bepaald als er twijfel is over de echtheid of de geldigheid van de voorgelegde documenten).
We willen er nogmaals op wijzen dat de gecontroleerde zijn identiteit op alle mogelijke manieren mag bewijzen.
In het geval van een administratieve aanhouding voor de identiteitscontrole moet de politie het register van de vrijheidsbenemingen invullen.

Het fouilleren van de gecontroleerde persoon
Als de omstandigheden dit vereisen mag de politie de persoon wier identiteit men wil controleren aan een veiligheidsfouille onderwerpen. Daarvoor moet ze voldoende reden hebben te geloven dat de gecontroleerde drager is van een wapen of van een ander gevaarlijk voorwerp waarmee hij de openbare veiligheid zou kunnen bedreigen.

Het gebruik van dwang
Als politiemaatregel mag de identiteitscontrole van een weerspannige persoon met dwang worden uitgevoerd. Het gebruikte geweld moet evenwel redelijk zijn en proportioneel met het beoogde doel.

Verplichtingen voor de politie
De optredende politiebeambten moeten zichzelf legitimeren en te allen tijde de gecontroleerde persoon te beschermen tegen de nieuwsgierigheid van het publiek. Als ze in burger optreden en voor zover de omstandigheden het toelaten moeten ze zich tegenover de gecontroleerde persoon legitimeren met hun dienstkaart. Het volstaat dat één van de politiemensen dit doet.
Bovendien mogen ze de aangehouden, vastgehouden of staande gehouden persoon niet nodeloos blootstellen aan de nieuwsgierige blikken van eventuele omstaanders. De identiteitscontrole gebeurt dus in principe discreet en met eerbied voor de waardigheid van de gecontroleerde persoon.

Vorig artikel: Wanneer is een identiteitscontrole gerechtvaardigd?

Lees ook:
De gerechtelijke vrijheidsbeneming: in welke gevallen?
Bestuurlijke aanhouding van een persoon: wanneer en waarom?

Christophe ROMBOUX
Hoofdcommissaris, Korpschef politiezone ORNEAU-MEHAIGNE

Referentiewerk: C. Bottamedi, C. Romboux en F. Moreels. Interventiezakboekje 2024. Politiepocket, 804 pagina's. Mechelen, Wolters Kluwer Belgium.

Bron: https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=1990072035&table_name=wet