"Uw papieren alstublieft!" Politiemensen zeggen dit zowat elke dag, met eerbied voor de rechten en vrijheden van elke burger. Daartoe behoren ook het recht op privacy en de bescherming van de eer en goede faam.
...
Een vriend heeft te veel gedronken en wil toch rijden. Je beseft dat dit hem en anderen in gevaar kan brengen. Hoe kan je hem op andere gedachten brengen? Wanneer kan of moet jij in zijn plaats beslissen?
...
De daders gijzelen hierbij één of meerdere personen om een leidinggevende werkgever te dwingen geld of waardevolle bezittingen af te geven. Welke preventieve maatregelen kan je nemen?
...
De alomtegenwoordigheid van fake news stelt ons kritisch denkvermogen sterk op de proef. Enkele eenvoudige goede reflexen kunnen ons echter vermijden om in de val te trappen van het gemanipuleerde bericht en foutieve informatie te delen.
...
In overeenstemming met de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie heeft België de zogenaamde "Gender", "Anti-Racisme", "Anti-Discriminatie" en "Welzijns" – wetten gewijzigd om slachtoffers en klokkenluiders beter te beschermen.
Doelstellingen van de nieuwe wetgeving
Bestaande wetgeving bood wel de nodige bescherming voor de klager, maar de procedure werd als te complex aangevoeld. Ze verschilde immers naargelang het soort klacht en gold enkel voor bepaalde categorieën van personen. De nieuwe, herwerkte versie van de wetgeving beoogt deze nadelen te verhelpen. Bedoeling is om meer rechtszekerheid te scheppen. De Belgische wetgeving voldeed niet aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Europese richtlijnen (2000/43/EG, 2000/78/EG en 2006/54/EG) en de jurisprudentie die voortvloeit uit een recent arrest (‘Hakelbracht’-zaak). Tot slot wil de wetgever ook juridisering en bureaucratisering van deze wet te vermijden zodat een eerlijke en correcte afhandeling mogelijk is.
Wat is er precies gewijzigd?
De wet van 7 april 2023 wijzigde:
De wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen (de zogenaamde Genderwet).
De wet van 30 juli 1981 ter bestrijding van bepaalde door racisme of vreemdelingenhaat ingegeven daden (de zogenaamde Antiracismewet).
De wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers tijdens de uitoefening van hun werk (de zogenaamde Welzijnswet).
Het koninklijk besluit van 1 mei 2023 wijzigt de codex over het welzijn op het werk, meer bepaald met betrekking tot de informatie van de werkgever over de bescherming tegen nadelige maatregelen in het kader van de interne procedure. De wet en het koninklijk besluit traden in werking op 1 juni 2023.
Voordelen van de nieuwe wetgeving
Om te kunnen genieten van de nodige bescherming als klokkenluider moest het slachtoffer een gedateerde, ondertekende klacht per aangetekende brief naar de werkgever of dienstverlener sturen waarin de feiten werden toegelicht. Nu kan dit schriftelijk, telefonisch of zelfs mondeling. Wel blijft het steeds een meerwaarde om een schriftelijk bewijs te kunnen voorleggen.
De wetgever heeft tevens, om te kunnen voldoen aan de eerder vermelde richtlijnen van Europa, de groep mensen die bescherming kunnen genieten uitgebreid. Dit omvat niet langer enkel slachtoffers en personen die mondeling (of schriftelijk) getuigen. Ook klokkenluiders en degenen die het slachtoffer helpen of ondersteunen werden opgenomen in de wetgeving. Op deze manier worden bijvoorbeeld ook werknemers beschermd die het slachtoffer hebben verdedigd of namens hem of haar getuigd hebben (zowel formeel als informeel).
Ook de mogelijkheid tot bewijsvoering werd aangepakt. UNIA wijst op het volgende: "De persoon die bescherming zoekt hoeft enkel te bewijzen dat de werkgever of dienstverlener kennis had of redelijkerwijs op de hoogte was van het bestaan van de melding, getuigenis of verleende bijstand. Ze kunnen ook een attest vragen van de persoon aan wie ze de discriminatie gemeld hebben. Dit certificaat moet de data vermelden waarop de verschillende acties werden ondernomen en moet naar de betrokken persoon worden gestuurd”.
Er valt op te merken dat de wettelijke bescherming 12 maanden duurt. Wanneer er binnen deze periode een (nadelige) maatregel wordt genomen lastens de werknemer zal dit gezien worden als een vorm van vergelding (tenzij men onweerlegbaar bewijs levert dat dit niet in verband staat met de klacht). Vervolgens heeft het slachtoffer recht op een schadevergoeding.
Zoals UNIA meldt kan een klacht, getuigenis of steun op één de volgende manieren worden gecommuniceerd:
Rechtstreeks aan de werkgever of de dienstverlener.
Aan de inspectiediensten die verantwoordelijk zijn voor de controle.
Aan UNIA zelf of het Instituut voor de Gelijkheid van Mannen en Vrouwen (IVGM).
Aan bemiddelingsdiensten of belangenorganisaties (bijvoorbeeld de vakbond of een organisatie die de rechten van de patiënt beschermt).
Aan de politie of gerechtelijk autoriteiten.
Misbruik voorkomen
Om te voorkomen dat de wet oneigenlijk wordt gebruikt (bv. om bescherming te verkrijgen inzake een ongewenste maar gerechtvaardigde herplaatsing van afdeling) is het de bedoeling dat de rechter de aard van de klacht kan beoordelen. Op deze manier kan de intentie van de klager op onafhankelijke wijze worden nagegaan. In voorkomend geval kan de werknemer of dienstverlener recht hebben op een schadevergoeding.
Claude BOTTAMEDI Korpschef van een politiezone o.r.
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen, de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie, en de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de bescherming tegen nadelige maatregelen betreft, op: https://www.lachambre.be/FLWB/PDF/55/3021/55K3021001.pdf
NL 
FR 